Hiện nay, việc ứng dụng liệu pháp tế bào gốc trong y học đã không còn xa lạ. Bởi những lợi ích, công dụng mà nó mang lại. Để tìm hiểu rõ chức năng của tế bào gốc, mời bạn đọc qua bài viết dưới đây.
Tổng quan
Khả năng phân chia thành các tế bào chuyên biệt của tế bào gốc
Tế bào gốc (TBG – Stem Cells) là tế bào có khả năng phân chia không ngừng và biệt hóa thành tất cả các loại tế bào trong cơ thể. Có nguồn gốc từ lớp ngoại, trung và nội bì. Chúng không biệt hóa cho đến khi nhận tín hiệu thích hợp để phát triển thành 1 loại tế bào chuyên biệt.
Loại tế bào này có tiềm năng ứng dụng rất lớn trong y khoa. Trong tương lai, tế bào gốc có thể được sử dụng để thay thế các tế bào và mô đã bị tổn thương hoặc mất đi do bệnh tật.
Các loại tế bào gốc
Có thể được phân loại theo cách dễ hiểu là dựa vào nguồn thu nhận:
- TBG phôi (Embryonic stem cells-ESCs). Được lấy từ phôi ở giai đoạn phôi nang (blastocyst).
- TBG nhũ nhi hay tế bào gốc thai (Foetal stem cells). Được thu nhận từ các thai nhi bỏ hay các phần phụ sau sinh (dây rốn, nước ối, nhau thai).
- TBG trưởng thành (Adult stem cells/Somatic stem cells). Được lấy từ các vị trí trên cơ thể trưởng thành. Điển hình cho loại này là TBG trung mô (Mesenchymal stem cells-MSCs) và TBG tạo máu (Hematopoietic stem cells-HSCs).
Chức năng của tế bào gốc
Chức năng của tế bào gốc được kể đến chủ yếu trong 2 khía cạnh:
- Nghiên cứu:
Để giúp hiểu sinh học cơ bản về cách các sinh vật sống hoạt động và những gì xảy ra trong các loại tế bào khác nhau trong quá trình bệnh tật. Tìm cách hiểu rõ hơn về cơ thể chúng ta lớn lên và phát triển như thế nào?
Tế bào gốc được sử dụng để phục vụ nghiên cứu y học
- Chữa trị
Tìm cách sử dụng tế bào gốc để thay thế tế bào hoặc mô đã bị hư hỏng hoặc bị mất. Nếu chúng ta hiểu được sự phát triển của tế bào gốc, từ đó có thể tái tạo quá trình này để tạo ra các tế bào, mô và cơ quan mới. Thay thế các tế bào bị mất hoặc bị hư hỏng mà cơ thể chúng ta không thể thay thế một cách tự nhiên. Có thể phát triển cấu trúc mô và cơ quan từ chúng, sau đó có thể nghiên cứu để tìm ra cách chúng hoạt động và chúng bị ảnh hưởng như thế nào bởi các loại thuốc khác nhau?
Ứng dụng trong y học
Tế bào gốc là nguồn nguyên liệu chữa trị nhiều loại bệnh
Việc ứng dụng chức năng của tế bào gốc đã đánh dấu nhiều bước tiến đột phá mới cho y học, có thể kể đến như:
- Ghép tạng : cung cấp các bộ phận thay thế cho các cơ quan bị tổn thương.
- Điều trị bệnh Parkinson, chấn thương cột sống, tiểu đường hay suy tim.
- NC để giải thích nguyên nhân gây ra dị dạng, bất thường nhau thai, gây sẩy thai. Tìm hiểu các yếu tố về di truyền phân tử có thể dẫn đến các bất thường này.
- Thử nghiệm thuốc mới: sau khi biệt hóa tế bào gốc thành tế bào chuyên biệt, người ta NC tác động của thuốc trên những tế bào này.
- Công nghệ di truyền: thành công thay thế hay đưa thêm một số gen vào tế bào gốc chuột. Nếu làm được ở người sẽ có 1 điều trị mới, triệt để những bất thường về gen.
- Thẩm mỹ: tế bào gốc có chứa axit amin và peptide, là những thành phần giúp dưỡng da và trẻ hóa làn da.
Những lưu ý về tế bào gốc
- Chi phí điều trị bằng TBG sẽ thay đổi đáng kể tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau.
- Liên quan đến luật pháp và y đức: Phản đối từ phía tôn giáo, phong trào phụ nữ.
- Viện Sức Khỏe Quốc Gia Mỹ đưa ra tiêu chuẩn NC phát triển TBG chỉ được thực hiện ở phôi còn dư của cặp vơ chồng điều trị vô sinh. NC TBG chỉ được dùng điều trị chứ không được tạo ra 1 cá thể hoàn chỉnh.
