Sự ra đời của tế bào gốc đã tạo nên cuộc cách mạng mới trong Y học tái tạo. Nhờ công dụng tuyệt vời của nó, y khoa có thể điều trị các bệnh di truyền, miễn dịch, thoái hóa, các bệnh mãn tính, tổn thương, ung thư… Tuy nhiên không phải ai cũng biết về loại tế bào “thần thánh” này. Vì vậy, mời bạn đọc cùng tìm hiểu về tế bào gốc qua bài viết dưới đây!
Tổng quan
Tế bào gốc (Stem cell) ra đời đánh dấu bước phát triển vượt bậc của Y học tái tạo
Tế bào gốc (TBG) là những tế bào sơ khai có chứa axit amin và peptide, có khả năng phân chia liên tục tạo ra các tế bào mới trong cơ thể. Chúng là nguyên liệu thô của cơ thể – tế bào mà từ đó tất cả các tế bào khác có chức năng chuyên biệt được tạo ra. Trong điều kiện thích hợp, chúng phân chia để tạo thành nhiều tế bào hơn gọi là tế bào con.
Các tế bào con này trở thành TBG mới hoặc tế bào chuyên biệt (biệt hóa) với chức năng cụ thể hơn, chẳng hạn như tế bào máu, tế bào não, tế bào cơ tim hoặc tế bào xương. Không có tế bào nào khác trong cơ thể có khả năng tự nhiên để tạo ra các loại tế bào mới.
Bản thân TBG không phục vụ bất kỳ mục đích đơn lẻ nào nhưng rất quan trọng vì một số lý do.
Nhiều TBG có thể đảm nhận vai trò của bất kỳ loại tế bào nào. Và chúng có thể tái tạo mô bị tổn thương, trong những điều kiện thích hợp.
Các nhà khoa học nhận thấy nhiều công dụng có thể có đối với TBG. Vai trò của chúng là thay thế và bổ sung các tế bào đã bị lão hoá hoặc hư hỏng ở người trưởng thành. Cứu sống, sửa chữa các vết thương và tổn thương mô ở người bị bệnh hoặc chấn thương.
Phân loại tế bào gốc
Có thể được phân loại theo cách dễ hiểu là dựa vào nguồn thu nhận:
- TBG phôi (Embryonic stem cells-ESCs). Được lấy từ phôi ở giai đoạn phôi nang (blastocyst).
- TBG nhũ nhi hay tế bào gốc thai (Foetal stem cells). Được thu nhận từ các thai nhi bỏ hay các phần phụ sau sinh (dây rốn, nước ối, nhau thai).
- TBG trưởng thành (Adult stem cells/Somatic stem cells). Được lấy từ các vị trí trên cơ thể trưởng thành. Điển hình cho loại này là TBG trung mô (Mesenchymal stem cells-MSCs) và TBG tạo máu (Hematopoietic stem cells-HSCs).
Vai trò thay thế của tế bào gốc
Vai trò thay thế của TBG được ứng dụng, giúp chữa nhiều loại bệnh trong y học
Nhìn chung, loại tế bào này chỉ thực hiện một vài nhiệm vụ nhất định, tuy nhiên chúng khá quan trọng.
Nhắc tới tác dụng của TBG, bạn không thể không nhắc tới khả năng thay thế của chúng. Đây là đặc điểm nổi bật, đặc trưng nhất và chỉ tìm thấy ở TBG.
Nếu có bất cứ tổn thương nào xảy ra, chúng lập tức thực hiện nhiệm vụ thay thế, phục hồi các tổn thương này. TBG có vai trò đặc biệt sống còn vì phải thay thế cho những tế bào có tốc độ chết tự nhiên rất nhanh.Có thể kể đến như da, đường ruột và tế bào máu. Khi thực hiện vai trò này, chính TBG cũng bị hư hỏng, hao mòn và chết đi. Vì phải sửa chữa và bảo vệ chúng ta. Quá trình lão hóa tỷ lệ thuận với quá trình giảm số lượng và độ khỏe mạnh của TBG trong cơ thể. Bên cạnh đó, TBG còn tham gia vào quá trình điều hòa, kiểm soát hệ miễn dịch. Không thể phủ nhận rằng tế bào gốc giữ vô cùng cần thiết đối với cơ thể của mỗi người.
Việc tìm hiểu tác dụng chủ yếu của TBG giúp chúng ta hiểu được vai trò của chúng. Từ đó, biết cách ứng dụng chúng vào y học.
Kết luận
TBG cần được tăng sinh và duy trì nhằm bảo vệ sức khoẻ
TBG là nguồn tế bào có sẵn trong cơ thể của chúng ta. Bên cạnh đó, chúng rất hữu ích và có vai trò đặc biệt trong y học. Khi chúng ta già đi, số lượng tế bào gốc lưu thông trong cơ thể bắt đầu giảm mỗi năm. Khiến việc chữa lành và phục hồi trở nên khó khăn hơn nhiều theo thời gian. Vì vậy, việc bảo vệ và duy trì nguồn tế bào này là vô cũng cần thiết. Bổ sung các thực phẩm từ tự nhiên như ECGC (có trong trà xanh); Curcumin (có trong nghệ) và Sulforaphane (có trong bông cải xanh) giúp tăng sinh TBG. Hạn chế rượu bia và thuốc lá cũng như có lối sống khoa học cũng là biện pháp giúp bảo vệ nguồn tế bào quý giá này!
