Tế bào gốc là điểm sáng trong y học tái tạo nói riêng và y học nói chung. Bởi chức năng tuyệt vời của chúng. Tuy nhiên, chúng có thể chữa được những bệnh gì? Và điều này không phải ai cũng biết! Để giải đáp, mời bạn đọc cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây!
Tổng quan
Tế bào gốc có khả năng phân chia thành tế bào con
Tế bào gốc là những tế bào sơ khai có chứa axit amin và peptide, có khả năng phân chia liên tục tạo ra các tế bào mới trong cơ thể.
Chúng là nguyên liệu thô của cơ thể – tế bào mà từ đó tất cả các tế bào khác có chức năng chuyên biệt được tạo ra. Trong điều kiện thích hợp, chúng phân chia để tạo thành nhiều tế bào hơn gọi là tế bào con.
Các tế bào con này trở thành TBG mới hoặc tế bào chuyên biệt (biệt hóa) với chức năng cụ thể hơn, chẳng hạn như tế bào máu, tế bào não, tế bào cơ tim hoặc tế bào xương. Không có tế bào nào khác trong cơ thể có khả năng tự nhiên để tạo ra các loại tế bào mới.
Bản thân TBG không phục vụ bất kỳ mục đích đơn lẻ nào nhưng rất quan trọng vì một số lý do.
Đầu tiên, với sự kích thích thích hợp, nhiều TBG có thể đảm nhận vai trò của bất kỳ loại tế bào nào, và chúng có thể tái tạo mô bị tổn thương, trong những điều kiện thích hợp.
Các nhà khoa học nhận thấy nhiều công dụng có thể có đối với TBG. Vai trò của chúng là thay thế và bổ sung các tế bào đã bị lão hoá hoặc hư hỏng ở người trưởng thành. Cứu sống, sửa chữa các vết thương và tổn thương mô ở người bị bệnh hoặc chấn thương.
Xem thêm:
Những điều có thể bạn chưa biết về tế bào gốc
Những điều cần biết về tế bào gốc từ màng cuống rốn
Các loại tế bào gốc
Có thể được phân loại theo cách dễ hiểu là dựa vào nguồn thu nhận:
- TBG phôi: từ phổi thai 3 đến 5 ngày tuổi và có khoảng 150 tế bào. Được sử dụng để tái tạo hoặc sửa chữa các mô và cơ quan bị bệnh.
- TBG trưởng thành: được tìm thấy với số lượng nhỏ trong hầu hết các mô trưởng thành (tủy xương, chất béo,..) Khả năng sinh ra các tế bào khác nhau của cơ thể hạn chế hơn từ phôi.
- TBG chu sinh: TBG có trong nước ối cũng như máu dây rốn. Các tế bào gốc này có khả năng biến đổi thành các tế bào chuyên biệt.
Ứng dụng trong y học
Tái tạo mô
Tái tạo mô có lẽ là công dụng quan trọng nhất của tế bào gốc.
Cho đến nay, khi một người cần một quả thận mới. Họ phải đợi một người hiến tặng và sau đó tiến hành cấy ghép.
Các cơ quan hiến tặng vẫn còn thiếu. Nhưng bằng cách làm cho các tế bào gốc biệt hóa theo một cách nhất định. Các nhà khoa học có thể sử dụng chúng để phát triển một loại mô hoặc cơ quan cụ thể.
Ví dụ, các bác sĩ đã sử dụng tế bào gốc từ ngay bên dưới bề mặt da để tạo mô da mới. Sau đó, họ có thể sửa chữa vết bỏng nặng hoặc vết thương khác. Bằng cách ghép mô này lên vùng da bị tổn thương, và da mới sẽ mọc trở lại. Nhờ chức năng này, chúng còn được ứng dụng trong thẩm mỹ bởi khả năng tái tạo.
Điều trị bệnh tim mạch
Tế bào gốc được kỳ vọng có thể điểu trị các bệnh về tim mạch
Vào năm 2013, một nhóm các nhà nghiên cứu từ Bệnh viện Đa khoa Massachusetts đã báo cáo trên tạp chí PNAS Early Edition rằng họ đã tạo ra các mạch máu trên chuột thí nghiệm bằng cách sử dụng tế bào gốc của con người.
Trong vòng 2 tuần kể từ khi cấy, mạng lưới các mạch máu được tưới máu đã hình thành. Chất lượng của những mạch máu mới này cũng tốt như những mạch máu tự nhiên gần đó.
Các tác giả hy vọng rằng có thể giúp điều trị những người mắc bệnh tim và mạch máu.
Điều trị bệnh não
Các bác sĩ có thể sử dụng các tế bào và mô thay thế để điều trị các bệnh về não. Chẳng hạn như Parkinson’s và Alzheimer’s.
Trong Parkinson’s, ví dụ, tổn thương các tế bào não dẫn đến các cử động cơ không kiểm soát được. Các nhà khoa học có thể sử dụng tế bào gốc để bổ sung các mô não bị tổn thương. Điều này có thể giúp các tế bào não chuyên biệt ngăn chặn các chuyển động cơ bắp không kiểm soát được.
Các nhà nghiên cứu đã thử biệt hóa các tế bào gốc phôi thành các loại tế bào này. Vì vậy, các phương pháp điều trị rất hứa hẹn.
Liệu pháp thiếu hụt tế bào
Các nhà khoa học hy vọng có thể phát triển các tế bào tim khỏe mạnh trong phòng thí nghiệm. Để họ có thể cấy ghép vào những người bị bệnh tim.
Các tế bào mới này có thể sửa chữa tổn thương tim. Bằng cách tái tạo lại tim bằng các mô khỏe mạnh.
Tương tự, những người mắc bệnh tiểu đường loại I có thể nhận được các tế bào tuyến tụy để thay thế các tế bào sản xuất insulin mà hệ thống miễn dịch của chính họ đã mất hoặc bị phá hủy.
Liệu pháp duy nhất hiện nay là cấy ghép tuyến tụy, và rất ít tuyến tụy có sẵn để cấy ghép.
Điều trị bệnh máu
Tế bào gốc được sử dụng để điều trị các bệnh về máu
Các bác sĩ hiện thường sử dụng tế bào gốc tạo máu của người trưởng thành để điều trị các bệnh. Chẳng hạn như bệnh bạch cầu, thiếu máu hồng cầu hình liềm và các vấn đề suy giảm miễn dịch khác.
Tế bào gốc tạo máu xuất hiện trong máu và tủy xương. Và có thể tạo ra tất cả các loại tế bào máu. Bao gồm tế bào hồng cầu vận chuyển oxy và tế bào bạch cầu chống lại bệnh tật.
